Foto's: Noud van Koll
Drie koningen
Elke dag liet hij ze dichter bij
het kind, hij was hun ster.
In drie weken trokken ze van
zolder met hem mee via serre
naar de kribbe op de kast.
Zijn geloof lag in zijn daden.
Met gordijnstof, moeders onder-
rok, sigarenkistje transformeerde
hij me tot zijn vierde wijze,
kroon op zijn werk.
Verbeelding krijgen kinderen van
vaders die kinderen van vaders bleven.
Levenslang
Moeder spreekt tot onze vader
in de hemel. Die naast mij zit
vergaat van honger naar zijn brood.
Zijn maag zeurt de gebeden mee.
Hoofd en handen witovertogen
is hij vleesgeworden geest.
Als weert hij vliegen van zich af
zo wuift hij tekens tot een kruis.
Hij neemt en breekt. Zijn tong mengt
zich erin, voert speeksel aan, boetseert.
Als vader maalt raakt hij aan ritueel.
Vanmiddag heeft hij niets om handen,
zijn oven stil, de winkel dicht,
moeder aan zijn oren.
Een halve dag geen broodheer
zonder knechten om zich heen
rijst lichte waanzin in hem op.
Zo weinig weet hij vrij te zijn,
levenslang leeft hij voor brood alleen.
Achting
Je moet niet zo ouwehoeren,
zegt mijn oude moeder.
Ik geloof haar mond niet.
Ik zeg, dat ze dergelijke
termen niet kan bezigen.
Ze heeft het van de radio,
ze dacht dat het wel kon.
Ik druk haar op het hart
dat sommige uitingen niet
bij haar leeftijd passen,
niet stroken met het beeld
dat ik van haar heb, afbreuk
doen aan mijn respect voor
haar, mijn moeder toch?
Als dat geen ouwehoeren is,
besluit mijn vader van dik tachtig.
Sparen
Genoeg over ons gefantaseerd,
stelde je, en of ik vader wilde sparen.
Sparen doe ik jullie sinds
mijn eerste regel. Krijg ik
ooit genoeg van jullie levens?
O perkamenten ouders, jullie
nagels groeien door tot in
mijn vlees, jullie zijden haar
hangt als spinsel om mij heen.
Praat me niet van sparen, moeder.
Keerzijde
Hoe moeder mij een ander werd
dan van haar rug te lezen viel
wanneer zij in haar zijden hemd
zich spiegelde tot zelfportret.
Over haar schouders heen zag ik
de in zichzelf gekeerde ogen,
de ten dode toe verstilde mond,
een rimpelloos onaards gezicht.
Het haar dat hing te grijzen
rijpte achter glas tot vlas,
de dingen om haar heen namen
het vage aan van verre horizon.
Ik lette even minder op het blauw
dat door het marmer van haar armen
aderde, vergat de lappen om haar
benen die de gisting moesten smoren.
Als zij daar zat, lag soms een gouden
gloed rondom haar slapen. Ik snoof
dan geur van oude prenten op
die zij in haar missaal bewaarde.
Meneer X
Wie ik toch ben,
de kusser van je
krentenmond?
Wie je brekebeentjes
op een kussen tilt?
Dat ik weet hoe
je kapster heet.
Of ik altijd zo snotter,
een zakdoek moet?
Of ik nog eens langskom?
Ach, moedertje van was
- mijn lieve ontzetting -
wat denk je?
Zie hem aan
Hij kan niet meer alleen
de gang door, zegt de zuster
die hem brengt,
ik neem hem over.
Lichter dan een vogel
voelt hij zwaarder aan
dan in zijn beste jaren.
In zijn stem echoot het kind.
Ik zet hem in een leunstoel
tussen ramen in
zodat hij meer
van mij kan zien.
Zijn das hangt uit
zijn nek gedraaid,
vest en broek staan
uit de knoop.
Zie hem aan.
Hij heeft steeds minder
eeuwig leven. Nog even
en ik kan hem niet vergeten.
Laatste bezoek
Tussen vreemden ligt hij
onder marmeren Latijn.
In dode taal spreekt hij
niet aan.
Het paars van de azalea’s
herinnert aan
zijn laatste lippen.
Glas steekt uit de lijst
waarin zijn foto breekt.
Zijn hoofd verliest hij
aan het weer.
‘Dag vader,’ zeg ik
tegen niemand meer.
Bekijk hier het bericht over Zag je onderweg het koren staan? in Brabants Centrum 36 (4-09-2014)
Bekijk hier het bericht over Zag je onderweg het koren staan? in Brabants Centrum 42 (16-10-2014)
Bekijk hier het bericht over Zag je onderweg het koren staan? in Brabants Centrum 44 (30-10-2014)
2e herziene druk verscheen in november 2014; op 18 december werd in het Poëziecentrum Nederland te Nijmegen aandacht aan dit feit besteed.
Op 13 november opende Ton Verstraten een expositie in het Gemeentehuis te Boxtel waarin hij elementen uit zijn eerdere expositie (in het kerkje) toonde.
In 2015 zal Gerard Koenen met zijn documentaire over Zag je onderweg het koren staan? zilver winnen bij de ‘Lova filmdagen’ die op 27 december van dat jaar op Limburg TV I wordt uitgezonden.